شیر نخوردن کودک | دلایل و راهکار‌های درمانی اعتصاب شیرخوار

اعتصاب کودک شیرخوار

اعتصاب کودک شیرخوار (به انگلیسی Infantile Feeding Refusal ) یا قهر از شیرمادر به وضعیتی اشاره دارد که کودکی حاضر به خوردن شیرمادر نیست و زمان از شیر گرفته شدن او نیز نیست. شیرنخوردن نوزاد اغلب در روز اول تولد دیده می شود که در بیشتر مواقع در روزهای اول بعد از تولد این مشکل حل می شود گاهی پس از ماهها شیردهی موفق ناگهان کودک برای مدتی از خوردن شیر مادر امتناع می کند.

شیر نخوردن نوزاد چالشی است که گاهی حتی مادرانی که شیردهی مناسب دارند، را نیز درگیر می‌کند و تجربه‌ای ناراحت‌کننده برای کودک و مادر است. این موقعیت نشان‌دهنده‌ی وجود مشکلی است که کودک با اعتصاب به شما اعلام می‌کند و شما باید سعی کنید مشکل را فهمیده و راهکار مناسبی برای رفع آن پیدا کنید.

وب‌سایت ما با ارائه اطلاعات لازم، به شما کمک می‌کند تا علت‌های شیرنخوردن کودکان را بفهمید و راهکارهای مناسب برای حل این مشکل پیدا کنید.

دلایل کودک برای نخوردن شیرمادر

شیرنخوردن نوزاد یکی از مشکلاتی است که می‌تواند برای مادر و کودک تنش‌آور باشد. این مشکل ممکن است به علت عوامل مربوط به مادر یا شیرخوار باشد.در ادامه دلایل شیر نخوردن کودک را به طور کامل شرح می‌دهیم:

علل مرتبط با مادر:

• تغییر مزه شیر و بدمزه شدن به علت تغییرات هورمونی: در طول دوره‌های مختلف، مثل عادت ماهیانه، بارداری و حتی مصرف داروها و غذاهای بودار (مانند سیر، پیاز و …)، ممکن است تغییر در مزه شیر ایجاد شود. این تغییرات می‌توانند باعث ناخوشایندی نوزاد شده و باعث کاهش شیرخوردن شود.
• تغییر رایحه صابون یا عطر مادر: استفاده از صابون‌ها یا عطرها با رایحه‌های جدید می‌تواند باعث تغییر در رایحه شیر مادر شود. این موضوع ممکن است نوزاد را از شیرنخوردن منزجر کند.
• استرس، اضطراب و افسردگی مادر: حالت روحی مادر می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر روی شیردهی داشته باشد. استرس، اضطراب و افسردگی ممکن است باعث کاهش هورمون‌های لازم برای شیردهی شود و میزان شیر تولیدی را کاهش دهد.
• ترساندن کودک: اتفاق‌های ناگوار مثل گاز گرفتن اتفاقی پستان و واکنش مادر به آن، ممکن است باعث ترس و اضطراب کودک شود. این تجربه ممکن است باعث شیرنخوردن کودک شود.
• بیماری پستان مادر: بیماری‌های پستان مانند کیست‌ها، التهاب‌ها و عفونت‌ها ممکن است باعث درد و ناراحتی پستان شود و در نتیجه، شیردهی برای مادر نامطلوب و دردناک شود. این موضوع می‌تواند باعث نارضایتی کودک شود و به ناچار شیرخوردن را متوقف کند.
• شیر ناکافی: ممکن است مقدار شیر تولیدی توسط مادر کم باشد یا به دلیل وضعیت غلط مکیدن، شیر به‌طور کامل از پستان خارج نشود. این مسئله می‌تواند باعث نارضایتی کودک شود و در نتیجه به شیرنخوردن ادامه ندهد.
• جریان شیر زیاد: جریان شدید شیر ممکن است باعث احساس خفگی و ناراحتی در کودک شود. این موضوع می‌تواند باعث ناکامی در شیرخوردن و اجتناب از شیر خوردن کودک شود.
• تغییر روش یا برنامه شیردهی: تغییر ناگهانی در روش یا برنامه شیردهی ممکن است باعث تنبلی کودک شود و ترجیح دهد به شیرخوردن نپردازد.
• فعالیت بدنی شدید مادر: فعالیت بدنی شدید و استرس‌زا ممکن است موجب کاهش هورمون‌های لازم برای شیردهی و ناراحتی مادر شود.
• شیردهی در محیط نامناسب: شیردهی در محیط نامناسب می‌تواند باعث کاهش تمایل کودک به شیرنخوردن شود. محیط‌های نامناسب شامل حضور نور و صداهای زیاد، محیط خیلی گرم یا سرد، تحریکات خارجی مانند افراد غریبه یا اجسام جدید، تغییرمحیط آشنا و عدم آرامش می‌شوند. این موارد می‌توانند باعث شیرنخوردن کودک شوند.
• اجبار در شیردهی: اجبار در شیردهی کودک، ممکن است منجر به عدم تمایل او به شیرخوردن شود. کودک‌ها احساس آزادی و انتخاب را دوست دارند و اجبار در شیردهی می‌تواند باعث ناراحتی و تمایل کمتری به شیرخوردن شود.

علل مرتبط با شیرخوار:

• درد یا ناراحتی: برخی موارد مانند دندان درآوردن، عفونت‌های دهان و لثه، وجود کیست‌ها یا درد‌های دیگر می‌توانند باعث ناراحتی کودک شوند و تمایل کمتری به شیرنخوردن داشته باشند.
• نیاز به آروغ زدن: کودک‌ها برای هضم بهتر شیر و احساس راحتی در حین شیرخوردن نیاز به آروغ زدن دارند. بنابراین، ممکن است در صورت آروغ داشتن، تمایل کمتری به شیرخوردن داشته باشند.
• بیماری‌های شیرخوار: برخی از بیماری‌های مرتبط با سیستم گوارشی یا دیگر اعضای بدن مانند عفونت‌ها، سرماخوردگی، گرفتگی بینی، برفک دهان و ریفلاکس شدید می‌توانند باعث ناراحتی و درد کودک شوند. این موارد باعث شیر نخوردن کودک می‌شوند.
• گرسنگی و بی‌توجهی به گریه‌ها: نوزادان از راه‌های گریه کردن با اطرافیان خود ارتباط برقرار می‌کنند و می‌خواهند نیازهای خود برطرف شود. اگر کودک گرسنه باشد و به مدت طولانی به گریه‌ها و نیازهای او رسیدگی نشود، می تواند باعث شیرنخوردن کودک شود.

• کم‌خوابی و خواب نامنظم: کودکان نیاز به خواب کافی و منظم دارند. کم‌خوابی و خواب ناکافی ممکن است باعث نارضایتی و ناخوشایندی کودک نسبت به شیرخوردن شود.
• کنجکاوی و حواس پرتی: در سنین ۶ تا ۹ ماهگی، کودکان به محیط اطراف خود کنجکاو می‌شوند و حواسشان را پرت می‌کند. این ممکن است باعث تمرکز کمتر آن‌ها به شیرخوردن شود و در نتیجه باعث شیرنخوردن کودک شود.
• استفاده از شیشه شیر و پستانک: استفاده از شیشه شیر برای کودک راحت‌تر و ساده‌تر است و نیاز به تلاش کمتر دارد، به همین دلیل ممکن است کودک بیشتر به این روش علاقه داشته باشد. به علت استفاده مکرر از شیشه برای شیرخوردن، به این روش عادت می‌کنند و از شیردهی با پستان مادر امتناع می کنند.

توجه داشته باشید که دلایل شیر نخوردن درهرکودک متفاوت است. در صورتی که شما بهبودی در این وضعیت مشاهده نمی‌کنید، حتماً به یک پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید. پزشک مشکل را بررسی کرده و راهکارهای مناسب را به شما معرفی خواهد کرد.

راهکارهای درمانی برای شیرنخوردن کودک

1. تغییر وضعیت شیردهی

ممکن است کودک از برخی وضعیت‌ها خوشش نیاید و این باعث شیرنخوردن او شود. اگر کودک ریفلاکس (برگشت شیر) دارد، سرش را بالاتر از بدنش قرار دهید. در صورت گرفتگی بینی کودک در زمان شیردهی، محتویات بینی او با پوآر بینی (فین گیر) تخلیه کنید. این کاربه شیر خوردن کمک میکند.

2. تماس پوستی و نوازش

نوازش کودک و ایجاد تماس پوستی با او، احساس امنیت و آرامش در او ایجاد می‌کند و می‌تواند او را به شیر خوردن ترغیب کند.

3. اجتناب از ترساندن یا داد زدن

اگر کودک را ترسانده و یا داد زده شود، ممکن است ناخواسته ازشیر ترسیده شود. بنابراین، بهتر است از این رفتارها خودداری کنید تا کودک به شیرنخوردن به‌طور طبیعی عادت کند.

4. شیردهی در زمان‌های مناسب:

معمولا کودکان در زمان‌های خاصی مثل خواب آلودگی یا زمانی که تازه از خواب بیدار شده، بهتر شیر میخورند. تلاش کنید شیردهی را در این زمان‌ها انجام دهید.

5. محیط مناسب:

محیط شیردهی باید آرام و بی‌سروصدا باشد تا کودک حواسش به محیط اطرافش پرت نشود و به راحتی شیر بخورد.

6. استفاده از اسباب بازی

می‌توانید اسباب بازی‌های پرسروصدا را به یک گردن بند آویزان کنید و در زمان شیردهی، این اسباب بازی‌ها را دور گردن خود کنید تا تمرکز کودک به سمت شیرخوردن شود.

7. شیردهی در حال حرکت

معمولا کودکان در هنگام راه رفتن یا تکان دادن شیرخوار، بهتر شیرمی خورند. این روش می‌تواند برای ترغیب کودک به شیر خوردن مفید باشد.

8. صبر و پشتکاردر شیردهی

اگر کودکتان شیر نمی‌خورد، بدانید که تلاش و پشتکار در شیردهی از پستان بسیار مهم است و نباید از این تلاش‌ها ناامید و دلسرد شوید. برای موفقیت در شیردهی از پستان، ممکن است چند روز یا بیشتر طول بکشد، بنابراین صبر و حوصله شما و حمایت اطرافیان از شما در این مسیر بسیار حائز اهمیت است.

9. انگیزش به شیر مادر

بعضی از کودکان به علت استفاده مکرر از شیشه برای شیرخوردن، به این روش عادت می‌کنند و از شیردهی با پستان مادر امتناع می کنند. شیر خوردن با شیشه برای کودک راحت‌تر و ساده‌تر است و نیاز به تلاش کمتر دارد، به همین دلیل ممکن است کودک بیشتر به این روش علاقه داشته باشد. برای رفع این مشکل و ترغیب کودک به شیرخوردن از پستان مادر، می‌توانید محیطی مشابه شیشه‌هایی که کودک استفاده می‌کند، ایجاد کنید. برای مثال، نوک پستان را به اطراف دهن او بمالید تا به طور طبیعی به شیر مادر عادت کند.

10. دمای مناسب محیط اطراف

دمای هوا و محیط اطراف می‌تواند بر شیرنخوردن نوزاد تاثیرگذار باشد.اگر هوا بسیار گرم است، نوزاد ممکن است احساس ناراحتی کند و از شیرخوردن اجتناب کند. بنابراین، برای راحتی کودک و ترغیب او به شیرخوردن، بهتر است او را به اتاقی با دمای خنک‌تر ببرید و شیردهی را در هوایی مناسب انجام دهید. این کار باعث می‌شود نوزاد آرامش بیشتری داشته باشد و به شیرخوردن از پستان علاقه‌مند شود. توجه به نیازهای محیطی کودک و ایجاد شرایط ملایم و مطبوع برای شیردهی می‌تواند برای شیرخوردن کودکان کمک کننده باشد.

11. مشاوره پزشکی

اگر کودک شما همچنان شیر نمی‌خورد و راهکارها برای بهبود شیردهی موثر نبودند، بهتر است حتماً به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید. او می‌تواند وضعیت کودک را بهتر بررسی کند و بیماری‌های شیرخوار یا مشکلات پستان مادرو… را مورد ارزیابی قرار دهد و راهکارهای درمانی مناسب را به شما توضیح دهد. مراجعه به پزشک متخصص کودکان می‌تواند به شما در رفع این مشکل کمک کند.

سوالات متداول

• آیا پس زدن شیر مادر توسط کودک طبیعی است یا نشانه مشکلی در کودک است؟

پاسخ: شیر نخوردن کودک و اعتصاب او در برخی از کودکان موقتی و گذرا است. اما اگر اعتصاب برای مدت طولانی ادامه داشته باشد،باعث مشکلات رشد و تغذیه کودک می‌شود. در این صورت بهتر است حتما به پزشک مراجعه کنید.

• اگر کودکم شیر نمی‌خورد، کی به پزشک مراجعه کنم ؟

پاسخ: اگر کودک شما برای مدت طولانی شیر نمی‌خورد و این موضوع مشکلات رشد یا سلامت او را تحت تأثیر قرار می‌دهد، بهتر است به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید تا علت شیرنخوردن را تشخیص داده و راهکارهای مناسب را برای رفع مشکل به شما بیان کند.

 

• آیا اعتصاب شیر در نوزاد می‌تواند به سلامت کودک آسیب بزند؟

پاسخ: بله، شیرنخوردن کودک به مدت طولانی و بدون رفع علت ممکن است باعث کمبود تغذیه و مشکلات رشد در کودک شود.

 

• آیا شیرخشک می‌تواند جایگزین شیر مادر شود؟

پاسخ: شیرخشک ممکن است در برخی موارد به عنوان جایگزین شیر مادر استفاده شود، اما شیر مادر دارای فواید بیشتری برای سلامت کودک است. قبل از تصمیم‌گیری در مورد تغذیه‌های مصنوعی، بهتر است با پزشک متخصص کودکان مشورت کنید.

 

• آیا علت شیرنخوردن نوزاد به علت دندان در‌آمدن رخ می‌دهد؟

پاسخ: بله، دندان‌ درآمدن کودک ممکن است باعث اعتصاب یا کاهش شیرخوردن شود، زیرا ممکن است دهان کودک دردناک شود و او احساس ناراحتی کند. اما این مسئله به طور معمول به مدت کوتاهی ادامه دارد و بعد از آمدن دندان‌ها کودک به شیرخوردن باز می‌گردد.

 

• آیا شیر خوردن کودک را می‌توان با غذاهای جامد جایگزین کرد؟

پاسخ: شیر مادر نیازمندی‌های تغذیه‌ای کودک را تأمین می‌کند که نمی‌توان آن‌ها را به‌راحتی با غذاهای جامد جایگزین کرد. از ۶ ماهگی به بعد، غذاهای جامد به‌عنوان مکمل تغذیه‌ای معرفی می‌شوند، اما شیردهی نیز باید ادامه داشته باشد.

• آیا قهر از شیر مادر خود به خود برطرف می‌شود؟

پاسخ: بله، بیشتر موارد قهر یا اعتصاب کودک از شیر مادر به خودی خود به مدت محدودی ادامه دارد و معمولاً برطرف می‌شود. به محض اینکه علت شیرنخوردن کودک حل شود، مانند تسکین درد یا بهبود عوامل ناخوشایند در محیط، کودک معمولاً به شیرخوردن باز می‌گردد. اما اگر شیرنخوردن کودک برای مدت طولانی ادامه دارد و باعث کاهش وزن یا مشکلات دیگر در کودک می‌شود، بهتر است به پزشک متخصص کودکان مراجعه کنید.

• در صورت حساسیت نوزاد به شیر مادر چه کاری باید انجام داد؟

پاسخ: اگر نوزاد به شیر مادر حساسیت داشته باشد، علائمی مانند قولنج، استفراغ، نفخ، گاز بیش از حد معده، اسهال یا بثورات پوستی رخ می دهد، در این مواقع بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک با بررسی دقیق می‌تواند علت این مشکلات را تشخیص بدهد و راهکارهای مناسب را برای شما تعیین کند. این ممکن است شامل تغییرات در رژیم غذایی مادر یا تغییر نوع تغذیه کودک باشد.